Εισαγωγικά Στοιχεία:

Βρισκόμαστε σήμερα όλοι μαζί σε μια απαιτητική περίοδο, την επιδημία της νόσου COVID19 η οποία προκαλείται από τον κορωνοϊό SARS -CoV-2. Η αρχική εμφάνιση του ιού έγινε στην Κίνα και εν συνεχεία, μέσω της πληθώρας των παγκόσμιων μετακινήσεων, εξαπλώθηκε σε πολλές άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα.

Η επιστημονική μελέτη του συγκεκριμένου ιού και της νόσου που προκαλεί στους ανθρώπους βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν μπορούμε σε αυτό το στάδιο να έχουμε οριστικές απαντήσεις για όλα τα ερωτήματα που ανακύπτουν.

Μπορούμε όμως καθημερινά να παρακολουθούμε το φαινόμενο, να ενημερωνόμαστε και να προστατευόμαστε ώς κοινωνικό σύνολο και κάθε ένας ξεχωριστά.

Γνωρίζουμε ότι ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 έχει γενετική συγγένεια με παλαιότερα μέλη της οικογένειας των κορωνοϊών, πολλές παρόμοιες περιπτώσεις ιών έχουν αντιμετωπιστεί επιτυχώς από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει τα παθογόνα μικρόβια στα οποία εκτίθεται (ιοί, βακτήρια, μύκητες, παράσιτα) μέσω του Ανοσοποιητικού Συστήματος. Πρόκειται για ένα πανίσχυρο σύστημα το οποίο περιλαμβάνει κύτταρα, ιστούς, αντισώματα και μηχανισμούς που αδρανοποιούν ή καταστρέφουν τα παθογόνα μικρόβια.

Tο πιθανότερο είναι ότι η ανθρωπότητα θα προσαρμοστεί και σε αυτόν τον ιό, καθώς περισσότεροι άνθρωποι θα αποκτούν ανοσία απέναντί του. Ωστόσο, θα χρειασθεί για αυτήν την προσαρμογή χρόνος τον οποίον δεν μπορούμε με ακριβεια να προσδιορίσουμε. Το βέβαιο είναι ότι ιστορικά όλες οι επιδημίες κορυφώνονται και κατόπιν ατονούν. Εμείς, έχουμε την υποχρέωση να εμποδίζουμε τη διασπορά του ιού.

Ο κορωνοϊός μεταδίδεται κυρίως μέσω σταγονιδίων τα οποία διασπείρονται με το βήχα και το φτέρνισμα. Μπορεί να γίνει μετάδοση και μέσω επιφανειών, στις οποίες ο ιός παραμένει από μερικές ώρες έως και ημέρες. Επίσης, μπορεί να ανιχνευθεί, σε χαμηλότερη συγκέντρωση από ότι στις αναπνευστικές εκκρίσεις, και σε άλλα βιολογικά υγρά όπως το σάλιο, τα ούρα, τα κόπρανα και το αίμα.

Δεν είμαστε ανυπεράσπιστοι απέναντι στον νέο κορωνοϊό. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα θα μας προστατεύσει, απλώς θα χρειαστεί χρόνος για να προσαρμοστεί. Η νόσος από τον ιό είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ήπια και αυτοπεριοριζόμενη.

Φυσικά και είναι πιο ευάλωτες συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς με χρόνια καρδιαγγειακά & πνευμονολογικά νοσήματα, οι διαβητικοί, οι ασθενείς με κακοήθη νοσήματα και όσοι λαμβάνουν ειδικές θεραπείες για αυτά, χημειοθεραπείες, ανοσοθεραπείες, οι ασθενείς με νοσήματα του συνδετικού ιστού που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, οι ασθενείς με χρόνια ή σοβαρά αιματολογικά νοσήματα, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι μεταμοσχευμένοι. Ωστόσο, οι ομάδες υψηλού κινδύνου πάντα θα είναι πιο ευάλωτες στα μικρόβια, και η ιδιαίτερη φροντίδα και προσοχή για την αποφυγή μετάδοσης μικροβίων σε αυτούς τους ασθενείς είναι μια διαρκής κατάσταση, και όχι κάτι έκτακτο λόγω του κορωνοϊού.

Τα συμπτώματα που προκαλεί ο ιός είναι: πονόλαιμος, ρινική καταρροή, μυαλγίες, κόπωση. Σοβαρότερα συμπτώματα είναι η αιφνίδια έναρξη πυρετού, βήχα ή δύσπνοιας (δυσκολίας στην αναπνοή).

Εάν ένα άτομο με τα παραπάνω ύποπτα συμπτώματα έχει επιδημιολογικό ιστορικό ταξιδιού ή διαμονής σε χώρα ή σε περιοχή όπου είναι ενεργός ο ιός εντός των τελευταίων 14 ημερών από την εμφάνιση των συμπτωμάτων ή εάν έχει έλθει σε στενή επαφή με επιβεβαιωμένο ή πιθανό κρούσμα εντός 14 ημερών πριν την έναρξη των συμπτωμάτων του, τότε θεωρείται ύποπτο κρούσμα του SARS-CoV-2.

Ενδέχεται όμως, και αυτό θα κριθεί τις επόμενες ημέρες, η επιδημία στη χώρα μας να περάσει από την φάση της περιχαράκωσης των κρουσμάτων, όπου το επιδημιολογικό ιστορικό είναι καθοριστικό για τον ορισμό του κρούσματος, στη επόμενη φάση, τη φάση της Διασποράς του ιού στην κοινότητα. Στην περίπτωση αυτή, ο ιός θεωρείται ότι ενδημεί στη χώρα και επομένως κάθε άτομο που εμφανίζει συμπτώματα του αναπνευστικού είναι πιθανό κρούσμα του ιού. Και σε αυτή την περίπτωση όμως ισχύουν τα ίδια μέτρα ατομικής προφύλαξης και αποφυγής της μετάδοσης στους άλλους.

Ναι μεν ο κορωνοϊός είναι ένας νέος ιός για τον οποίον δεν έχει ακόμη εγκατασταθεί ανοσία στην κοινότητα, μεταδίδεται ταχέως από άνθρωπο σε άνθρωπο λόγω της υψηλής μεταδοτικότητάς του,

αλλά μπορούμε να προφυλαχθούμε από τον κορωνοϊό με τους ίδιους τρόπους με τους οποίους προφυλασσόμαστε και από τους άλλους ιούς.

Η καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι θεμελιώδης. Αυτή εξασφαλίζεται με την καλή και ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και πρωτείνες, την τήρηση σταθερού ωραρίου ύπνου, την καλή ενυδάτωση του σώματος, τη συχνή σωματική άσκηση, την καλή υγιεινή και την καλή μας υγεία.

Μεγάλης σημασίας είναι η αποφυγή της μετάδοσης, είτε από εμάς προς τους άλλους, είτε από τους άλλους προς εμάς. Προυπόθεσεις είναι η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση, η υπεύθυνη και ειλικρινής συμπεριφορά.

Αποφυγή μετάδοσης SARS–CoV-2 από άτομο σε άτομο:

Για να αποφύγουμε να μας μεταδοθεί ο ιός, πρέπει να αποφεύγουμε να ερχόμαστε σε στενή επαφή με άτομα τα οποία εμφανίζουν συμπτώματα του ανώτερου αναπνευστικού: πονόλαιμο, ρινική καταρροή, βήχα, φτέρνισμα. Ο ιός όμως μπορεί να μεταδίδεται, αν και σε μικρότερο βάθμο, και από άτομα ασυμπτωματικά.

Για την αποφυγή μετάδοσης χρειάζεται να:

1. Εφαρμόζουμε ευλαβικά την υγιεινή των χεριών, πριν και μετά από κάθε χειραψία με άλλο άτομο και μετά από κάθε επαφή με δυνητικώς μολυσμένες επιφάνειες και αντικείμενα: πόμολα πόρτας, πληκτρολόγια ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητά ή σταθερά τηλέφωνα, χειρολαβές στο λεωφορείο ή το μετρό, κουπαστές σε σκάλες, γραφεία, θρανία κοκ.
2. Πλένουμε τα χέρια μας με νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα εάν είναι εμφανώς λερωμένα, αν όχι, μπορούμε εναλλακτικά να χρησιμοποιούμε αλκοολούχο αντισηπτικό.
3. Πλένουμε τα χέρια μας πρίν την προετοιμασία φαγητού και πάντα πριν και μετά τη χρήση της τουαλέτας.
4. Αποφεύγουμε την επαφή των χεριών μας με το πρόσωπό μας: Προσοχή στην επαφή των χεριών με τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα, διότι τα σημεία αυτά αποτελούν δυνητικές πύλες εισόδου του ιού.
5. Ως γενική κοινωνική συμπεριφορά, πρέπει να αποφεύγουμε χειραψίες, εναγκαλισμούς, ασπασμούς.
6. Σε περίπτωση που βήξουμε ή φτερνιστούμε, φροντίζουμε να καλύπτουμε το βήχα ή το φτέρνισμά μας είτε με τα ρούχα μας, ως αντανακλαστική αντίδραση, ή με ένα μαντίλι το οποίο στη συνέχεια θα πρέπει να απορρίπτουμε σε κλειστό κάδο απορριμάτων.
7. Αερίζουμε τακτικά τους κλειστούς και τους κοινόχρηστους χώρους.
8. Αποφεύγουμε την κοινή χρήση οικιακών σκευών (πιάτα, ποτήρια, μαχαιροπήρουνα) και του οικιακού ιματισμού (σεντόνια, παπλώματα, πετσέτες). Μπορούμε να τα επαναχρησιμοποιούμε μετά από σχολαστικό πλύσιμο.
9. Φροντίζουμε για τον καθημερινό καθαρισμό και την απολύμανση επιφανειών και αντικειμένων καθημερινά με κοινό απορρυπαντικό ή σαπούνι, ξέπλυμα και στη συνέχεια απολύμανση με διάλυμα υποχλωριώδους νατρίου 0.1% (αραίωση 1:50 αν χρησιμοποιείται οικιακή χλωρίνη αρχικής συγκέντρωσης 5%).
10. Καθαρίζουμε την τουαλέτα καθημερινά με τον ίδιο τρόπο
11. Η χρήση της απλής χειρουργικής μάσκας είναι απαραίτητη όταν ένα άτομο εμφανίσει συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό. Συγκεκριμένα, το άτομο που έχει συμπτώματα, πρέπει να φοράει μάσκα. Η μάσκα δεν εξασφαλίζει προστασία από τη μετάδοση, και δεν συνιστάται σε ασυμπτωματικά άτομα. Ωστόσο, βοηθάει ως προληπτικό μέτρο όταν συνδυάζεται με την υγιεινή των χεριών πριν και μετά την τοποθέτησή της. Δεν ξεχνάμε όταν στο τέλος βγάζουμε τη μάσκα να την πετάμε σε κλειστό κάδο.
12. Είναι πολύ σωστό και λογικό αυτήν την περίοδο που αγωνιζόμαστε να αποφευχθεί η διασπορά του SARS – CoV -2, να είμαστε προσεκτικοί και να αποφεύγουμε το συγχρωτισμό σε κλειστούς χώρους και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ιδιαίτερα εάν κάποια άτομα στο περιβάλλον εμφανίζουν συμπτώματα του αναπνευστικού, πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι και προσεκτικοί να μήν έχουμε στενή επαφή με αυτά.

«Στενή επαφή» με ασθενή που έχει μολυνθεί από τον SARS-CoV-2 έχουν όσοι ανήκουν στις εξής κατηγορίες:

• Όσοι ζούν στο ίδιο σπίτι με ασθενή.
• Όσοι έρχονται σε άμεση σωματική επαφή με τον ασθενή πχ μέσω χειραψίας, εναγκαλισμού, ασπασμού.
• Όσοι έρχονται σε επαφή με εκκρίσεις του ασθενή πχ ρινικές εκκρίσεις, σάλιο, πτύελα χωρίς να έχουν λαβει προφυλάξεις.
• Όσοι έρχονται σε επαφή πρόσωπο με πρόσωπο με τον ασθενή σε απόσταση <2 μέτρων και για >15 λεπτά.
• Όσοι βρίσκονται στον ίδιο κλειστό χώρο με τον ασθενή σε απόσταση <2 μέτρων και για >15 λεπτά.
• Οι επαγγελματίες υγείας που παρέχουν φροντίδα υγείας σε ασθενή χωρίς να έχουν λάβει μέτρα ατομικής προστασίας.
• Συνταξιδιώτες ασθενούς σε αεροσκάφη ή τρένα ή λεωφορεία σε απόσταση μικρότερη από δύο σειρές θέσεων (προς κάθε κατεύθυνση) ή μέλη του πληρώματος που εξυπηρέτησαν το τμήμα του μέσου μεταφοράς όπου καθόταν ο ασθενής.

Εάν ένα άτομο έλθει σε στενή επαφή με ύποπτο υπό διερεύνηση κρούσμα ή με επιβεβαιωμένο κρούσμα (μέλη της οικογενείας, φίλοι, συνάδελφοι, επαγγελματίες υγείας) πρέπει να απομονωθεί στο σπίτι του και να παρακολουθεί στενά την υγεία του επί 14 ημέρες από την ημερομηνία τελευταίας επαφής με το κρούσμα.

Στην περίοδο αυτή των 14 ημερών, το άτομο που είναι σε απομόνωση στο σπίτι πρέπει να:

1. Παρακολουθεί καθημερινά τη θερμοκρασία του (μέτρηση πρωί και απόγευμα).
2. Ενημερώνει καθημερινά τον ιατρό του για την κατάσταση της υγείας του.
3. Διαμένει σε καλά αεριζόμενο δωμάτιο το οποίο να χρησιμοποιείται μόνον από το άτομο αυτό.
4. Να μην έρχεται σε επαφή με άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου (άτομα άνω των 65 ετών, με χρόνια νοσήματα).
5. Να φροντίζει το άτομο αυτό, κατά τη διάρκεια της απομόνωσης, μόνο ένα άλλο συγκεκριμένο άτομο, έτσι ώστε να μην εκτίθενται όλοι όσοι ζουν στο ίδιο σπίτι στον ιό.
6. Να μην δέχεται επισκέψεις, να περιορίζει τις μετακινήσεις ακόμη και εντός του σπιτιού του.
7. Να μην πλησιάζουν το άτομο αυτό τα άλλα μέλη της οικογένειάς του σε απόσταση μικρότερη των 2 μέτρων.
8. Σε όλες τις περιπτώσεις που το άτομο αυτό έρχεται σε επικοινωνία με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του να φοράει απλή χειρουργική μάσκα.
9. Να εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση υγιεινή των χεριών από τους άλλους μετά την επαφή με το άτομο αυτό ή με το περιβάλλον του.
10. Να αποφεύγεται η κοινή χρήση οικιακών σκευών (πιάτα, ποτήρια, μαχαιροπήρουνα) και του οικιακού ιματισμού (σεντόνια, παπλώματα, πετσέτες). Μπορούν να επαναχρησιμοποιούνται μετά από σχολαστικό πλύσιμο.
11. Να γίνεται καθημερινά καθαρισμός και απολύμανση επιφανειών και αντικειμένων με κοινό απορρυπαντικό ή σαπούνι, ξέπλυμα και στη συνέχεια απολύμανση με διάλυμα οικιακής χλωρίνης σε αναλογία 1:10
12. Απαραίτητα καθαρισμός της τουαλέτας καθημερινά με τον ίδιο τρόπο.

Στην περίπτωση που το άτομο εμφανίσει συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης (ρινική καταρροή, φαρυγγαλγία, πυρετό, βήχα, δυσκολία στην αναπνοή) καλεί άμεσα τον ιατρό του ή τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (τηλ: 210 5212 054 ή 1135), για να λάβει οδηγίες.

Όσα ύποπτα κρούσματα για SARS–CoV-2 εμφανίζουν ήπια συμπτωματολογία είναι καλύτερο να παραμένουν στο σπίτι τους σε απομόνωση αλλά με καθημερινή ενημέρωση των θεραπόντων ιατρών έως ότου αποδράμει η νόσος.

Στο νοσοκομείο πρέπει να προσέρχονται, να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται κρούσματα με έντονη συμπτωματολογία: υψηλό πυρετό, βήχα, δύσπνοια.

Είναι σημαντικό να αντιληφθεί ο κάθενας που πιθανώς ή τεκμηριωμένα νοσεί από SARS–CoV-2 και εμφανίζει συμπτώματα έχει ευθύνη να απομονωθεί ώστε να ΜΗΝ μεταδώσει τον ιό σε άλλους.

Προέχει η μείωση της Διασποράς στην Κοινότητα. Ηδη λαμβάνονται μέτρα σε ευρεία κλίμακα που περιλαμβάνουν κλείσιμο των σχολείων και ματαίωση μεγάλων εκδηλώσεων και συναθροίσεων.

Οφείλουμε να ενημερωνόμαστε καθημερινά για τις εξελίξεις της επιδημίας. Τα δεδομένα αλλάζουν και πρέπει καθημερινά να επαγρυπνούμε για νέες οδηγίες που θα εκδόσουν οι αρμόδιες Υγειονομικές Αρχές.

Με υπομονή, καλή θέληση, κοινωνική συνείδηση, ψυχραιμία και λογική ο καθένας πρέπει να προστατέψει το συνάνθρωπο, ιδίως εκείνους που έχουν ανάγκη μεγαλύτερης προσοχής και φροντίδας.

Οφείλουμε, κατά τη γνώμη μου, να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση της επιδημίας του SARS-CoV-19 ώς μία ευκαιρία υπεύθυνης στάσης και συμπεριφοράς, να ωριμάσουμε συναισθηματικά και να

προφυλάξουμε τις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού.

Η καλύτερη αντιμετώπιση του φαινομένου είναι η ψύχραιμη και υπεύθυνη στάση. Ο πανικός, ο φόβος, και οι υπερβολικές αντιδράσεις ή συμπεριφορές δεν προσφέρουν τίποτα ουσιαστικό, αντίθετα, μπορεί να ευνοήσουν τη μετάδοση του ιού.

Πηγές:

www.eody.gov.gr

www.who.int

www.cdc.gov

www.ecdc.europa.eu